15 Temmuz 2015 Çarşamba

ZAMANIN ÇOK ÖTESİNDE BİR KADIN : İSKENDERİYELİ HYPATİA (370- 415)


           
370 yılında dönemin ünlü matematikçisi Theon'un kızı olarak dünyaya geldi. Sorgulamayı, araştırmayı seven meraklı biri olan Hypatia,el sanatları,şiir,matematik,astronomi,geometri,felsefe konularında kusursuz olarak yetişti. Bilimin yanında sporla, müzikle de donatılmıştı. Babası kendisine tüm dogma dinleri öğretmişti ama ardından da şunları eklemişti."Düşünme hakkını hep kullanmalısın,çünkü yanlış düşünmek hiç düşünmemekten daha iyidir". Hypatia doğayı mantık, matematik ve deney ile açıklamaya çalıştı. Aynı zamanda devrin en güzel kadınlarından biridir. Bazı Hristiyanlar onu erdem ve iffetin sembolu saymıştır. Hypatia üniversitede kısa zamanda sevilen bir öğretmen durumuna geldi. Onun sınıfı öğrencilerle  o çağın bilgin ve düşünürleriyle dolup taşıyordu. Avrupa, Asya ve Afrika' dan akın akın öğrenciler, sırf onun derslerini dinleyebilmek için İskenderiye' ye geliyorlardı.Herkesin ilgi odağı olup, ona aşık olanları kibarca 'ben gerçekle evliyim' diyerek geri çeviriyordu.
         İskenderiye o dönem, Makedon Kralı Büyük İskender tarafından kurulan, Yunanlıların, Mısırlıların,Yahudilerin huzur içinde yaşadıkları çağın bilim merkezi konumunda bir yerdi. Dönemin Piskoposu Kiril, asıl amacı dini yaymaktan öte, siyasi gücü ele geçirmek amacıyla, rakibi olan Vali Orestes' i zayıflatabilmek için elindeki iki kozunu kullanacaktı: Din ve Hypatia. Hypatia 'nın eski öğrencisi olan Vali Orestes'le görüşmesini dedikodu çıkararak, halkı kışkırtmış ve Hypatia'yı halkın gözünde 'dinsiz ve şeytan' olarak nitelendirilmesini sağlamıştır. Bilim tarihinin en korkunç planı yapılarak, 45 yaşındaki Hypatia  evinin önünde hristiyan  çetesi tarafından kaçırılmış, Caesareum adındaki bir kiliseye götürülüp tamamen soyularak taşlanmış, eti kemiğinden ayrılarak, parçalanmış bedeni yakılmıştır.
          Hypatia' nın hayattayken ifade ettiği bir cümle ; "İnsanlar boş inançlara bir gerçekmiş gibi inanıp uğruna dövüşürler.  Hatta Boş İnançlar uğruna daha fazla dövüşürler çünkü boş inanç öylesine elle tutulmazdır ki çürütülmesi  neredeyse olanaksızdır."
          SORU : Hypatia öldürülünce, Greek okulu sona erdi, bundan sonra skolastik (okul felsefesi) düşünce egemenliğini 1500 yıl sürdürecek ve bilimsel yönüyle dönem karanlık çağa girecekti. Hypatia öldürülmeseydi ve İskenderiye okulu kapanmasaydı insanlık bugünkü uygarlık düzeyine yüzlerce yıl önce kavuşur muydu?Onun hayata bakışını özetleyen sözüyle noktayı koyalım: "Bizi birleştirenler, ayıran şeylerden daha fazla, hepimiz kardeşiz.."
          Bu konu, 2009 yılı yapımı "Agora" adlı filmde de işlenmiştir.








Hiç yorum yok:

Yorum Gönder